AB LASTİK ETİKETLEME YÖNETMELİĞİ 2020/740 – GENEL BİLGİLER

Bu girişim, 2030'a kadar enerji tüketimini en az %32.5 oranında azaltmak için (1990'a göre CO₂ emisyonu) ürünlerin, binaların ve hizmetlerin enerji performansını iyileştirmek amacıyla tasarlanmış Avrupa Birliği 2030 İklim ve Enerji kapsamının bir parçasıdır.

Yönetmelik (AT) No 1222/2009 önce, AB pazarında binek araç ve minibüs lastiklerinde etiketi gösteren bir çıkartma bulundurulması yükümlüğünü getirmiştir.

Bu yönetmelik, yeni gereksinimlerin uygulanmaya başladığı 1 Mayıs 2021'den sonra Yönetmelik (AB) 2020/740 ile değiştirilecektir. Yeni yönetmelik altında otobüs ve kamyon lastikleri de kapsama dâhil edilmiştir.

"Lastik enerji etiketleri, dönüş direnci, ıslak zeminlerde frenleme ve harici ses açısından lastikler için ağ ve ortak bir sınıflandırma getirmektedir. Etiketler, tüketicilerin lastik satın alırken bilgiye dayalı kararlar vermesine yardım etmektedir zira tüketiciler öncelikli seçimlerini 3 parametreye göre yapabilmektedir:

• Enerji verimliliği sınıfı A (en verimli) ile E (en verimsiz) arasında değişmektedir. Üst sınıf bir lastik daha az dönüş direncine sahiptir ve bu nedenle aracın hareket etmesi için daha az enerji gerektirir. Bu da daha düşük enerji maliyetleri (fosil yakıtlar ya da elektrik) anlamına gelir.
• Islak zeminde tutuş sınıfı da A (ıslak asfaltta daha kısa frenleme mesafesi) ile E (kamyonlar için) arasında değişmektedir.
• Dış ses gürültü düzeyi sınıfı en iyi (kategori "A") ile en kötü performans (kategori "C") arasında değişmektedir ve gürültü değeri dB cinsinden verilmektedir”

(Kaynak: Avrupa Komisyonu)

Yakıt verimliliği, güvenlik ve gürültü emisyonuna ek olarak enerji etiketi şu bilgileri vermektedir:

• 3 tepeli kar tanesi işareti
• Etiket bilgisinin saklandığı ve herkesin erişimine açık olan kamusal veri tabanına erişim için QR kodu.

Dikkatli ve bilinçli sürüş çevreye ve güvenliğe katkıda bulunur

Gerçek yakıt tasarrufu ve yol güvenliği büyük ölçüde sürücünün davranışı ile doğru lastik yönetimi ve bakımına bağlıdır:

• Ekonomik sürüş, yakıt tüketimini büyük ölçüde azaltabilir.
• Yakıt verimliliğini ve ıslak zeminde tutuşu optimize etmek için lastik basıncı düzenli olarak kontrol edilmelidir.
• Frenleme mesafelerine her zaman uyulmalıdır.

Yeni lastik etiketlemesine ayrılmış Avrupa Komisyonu web sitesi sayfasına bağlantı

https://ec.europa.eu/info/energy-climate-change-environment/standards-tools-and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/energy-label-and-ecodesign/energy-efficient-products/tyres_en

EK BİLGİLER İÇİN AYRICA BAKINIZ:

https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/2030_it

https://ec.europa.eu/energy/topics/energy-efficiency/targets-directive-and-rules/eu-targets-energy-efficiency_en

Lastiğinizin geleceği etiketin anlaşılması ile başlar

1. 1

   Etiket başlığı adı ('Enerji')
2. 2

   EPREL veri tabanına erişim için QR kodu
3. 3

   Tedarikçinin ticari adı ya da ticari markası
4. 4

   Lastik tipi tanımlayıcı
5. 5

   Lastik boyutu tanımı, yük kapasitesi indeksi ve hız kategorisi sembolü
6. 6

   Lastik Sınıfı: C1, C2 ya da C3 vb. gibi (Kamyon ve otobüs lastikleri)
7. 7

   Yakıt verimliliği piktogramı, ölçek ve performans sınıfı
8. 8

   Islak zeminde tutuş piktogramı, ölçek ve performans sınıfı
9. 9

   A, B ya da C harfleri ile birlikte desibel rakamlarını gösteren dış gürültü düzeyi seviyesi
10. 10

    Daha ciddi kış koşullarında kullanım için uygun lastikler için kar tanesi piktogramı 3 tepeli kar tanesi

    

11. Yakıt verimliliği piktogramı, ölçek ve performans sınıfı

    

    YAKIT VERİMLİLİĞİ için lastiğin dönüş direnci.

    Dönüş Direnci, lastik dönerken harekete ters yönde etkileyen bir kuvvettir.

    Lastiklerin genel yakıt tüketimine bir arabada %20'ye ve bir kamyonda %33'e (uzun mesafe nakliye uygulaması) varan oranlarda katkıda bulunduğu düşünüldüğünde düşük dönüş direnci değerleri elde etmek önemlidir.

    Aracın yükünden dolayı lastik, yol yüzeyi ile temas ettiği bölgede, ısı formunda enerji yayarak deforme olur. Deformasyon arttıkça dönüş direnci ve dolayısıyla yakıt tüketimi ve CO2 emisyonları da artar.

    AB Lastik Yönetmeliği etiketinde, dönüş direnci derece cinsinden ifade edilir.Derecelendirme, endüstriyel araçlar ve arabalar için A (en iyi derecelendirme) ile E (en kötü derecelendirme) arasında değişir.

12. Islak zeminde tutuş piktogramı, ölçek ve performans sınıfı

    

    GÜVENLİK lastiğin ıslak zemindeki yol tutuşu ile ilgilidir.

    Islak zeminde yol tutuşu, bir lastiğin en önemli güvenlik performansı kriterlerinden biridir. Islak zeminde mükemmel tutuş, yağmurlu havada sürüş esnasında daha kısa frenleme mesafesi anlamına gelir.

    Güvenlik ile ilgili başka önemli parametreler de vardır ancak ıslak zeminde tutuş, farklı lastikleri karşılaştırmak için en temsili durum olarak seçilmiştir.

    Kamyonlarda, her derece arasındaki fark, 60 km/s'den 20 km/s'ye frenleme yaparken durma mesafesinde kabaca 2 ila 3 metrelik bir artış ya da azalma anlamına gelir.

13. Dış ses gürültü piktogramı, değeri (db(A) cinsinden ifade edilir ve en yakın tam sayıya yuvarlanır) ve performans sınıfı

    

    DIŞ GÜRÜLTÜ SEVİYESİ (desibel cinsinden)

    Trafik gürültüsü,aşağıdakiler gibi çeşitli faktörler tarafından belirlenen ilgili bir çevresel sorundur:

    Trafik yoğunluğu - Araç türü - Sürüş tarzı – Lastik /Yol etkileşimi.

    Etikette belirtilen değer, sürücünün sürüş sırasında algılayacağı iç gürültü değil, akustik kirliliğe katkıda bulunan dış gürültüdür.

    Desibel (dB) cinsinden ifade edilir ve 3 kategoriye ayrılır:

    • A Sınıfı (En İyi Performans): AB Yönetmeliği 661/(2009) ile belirlenen sınır değerden en az 3dB daha az
    • B Sınıfı: AB Yönetmeliği 661/(2009) ile belirlenen sınır değere uyumlu
    • C Sınıfı (En Kötü Performans): Onaylanan sınırlarla uyumlu ama AB Yönetmeliği 661/(2009) ile belirlenen sınır değerin üstünde.

14. Karda Yol Tutuşu Piktogramı

    

    CİDDİ KAR KOŞULLARINDA KULLANIMA YÖNELİK LASTİK (3PMSF işaretlemesi)

    Bu sembolü taşıyan lastikler, ciddi kar koşullarında kullanım için özellikle tasarlanmıştır ve bu sembolü yalnızca karda tutuş performansının ölçümüne yönelik özel bir testten sonra alabilirler.

    'Alpin Sembolü' ,'3 Tepeli Kar Tanesi' ya da 3PMSF olarak bilinen piktogram ayrıca, yine bir test yöntemi sunan 2020/740 yönetmeliği ile belirlenen minimum karda tutuş indeksi değerlerini karşılayan bir lastiğin lastik etiketine  dahil edilir.

    Birçok Avrupa ülkesinde; kış mevsiminde, bazı farklı koşullarda (yollar, bölgeler ya da periyotlar) yalnızca Alpin sembolü taşıyan lastikleri kullanan araçların dolaşımına izin veren yasalar giderek yaygınlaşmaktadır.

(Enerji Etiketlemesi için Avrupa Ürün Tescili)

AB etiket yönetmeliği 2020/740'a göre, Avrupa'da satılan lastiklerde bir ENERJİ ETİKETİ olmalı ve ilgili bilgiler EPREL'de tescil edilmiş olmalıdır.

Etiket ya da ticari marka ve lastik türü tanımlayıcı üzerinde görüntülenen QR kodu ile tüketiciler halka açık web portalına erişebilir ve şunları indirebilir:

- resmi AB etiket değerleri

- her lastik türü tanımlayıcısı için tanımlama verisini ve derecelendirmeyi içeren ürün bilgi sayfası

1. ?

   Bütün lastikler yönetmelik kapsamında mıdır?

   Binek (C1), Hafif Ticari (C2) ve Ağır Vasıta (C3) sınıfında olan araçlar bu yönetmelik kapsamındadır.

   Aşağıdaki kategoriler kapsam dışındadır:

   Kaplanmış lastikler

   Profesyonel Off road (yol dışı) lastikleri

   Yarış lastikleri

   Çivili lastikler (çiviler kaplanmadan tedarik edildiyse çivi takılabilir lastikler)

   Geçici kullanılan veya yedek lastikler

   1 Ekim 1990’dan önce kaydedilmiş araçların ilk montaj lastikleri

   Hız limiti 80 km/s’den az olan lastikler

   Nominal jant çapı 254 mm’yi geçmeyen ve 635 mm’den yüksek olmayan lastikler

2. ?

   Dönme Direnci (DD) nedir?

   DD lastiğin dönüş yönünün tersine doğru olan kuvvettir.

   Taşıdığı yüke bağlı olarak lastik temas alanı yol yüzeyi nedeniyle aşınmaya uğrar.

   Bu aşınma aynı yuvarlanan bir topun ilk fırlatıldığındaki dönme hızına sahip olmaması gibi iç kayba neden olmaktadır.

   Lastik dönme direnci Kuvvet (Newton) veya Katsayı (RRC) olarak ifade edilebilir.

   Dönme Direnci Katsayısı; Dönme Direnci Kuvveti (N) bölü lastik yükü olarak tanımlanır. Katsayının avantajı farklı araçlar için tasarlanmış lastikler arası karşılaştırmayı kolaylaştırmasıdır.

3. ?

   Dönme Direnci yakıt tasarrufuna nasıl katkıda bulunur? Başka hangi faktörler yakıt tasarrufuna katkıda bulunur?

   Araç motoru dönme direncine karşılık kuvvet sağlamak durumundadır.

   Bunun için yakıt harcar ve aracın yakıt tüketimini artırır.

   Genel bir kural olarak dönme direncini %10 azaltmak yolcu araçlarının yakıt tüketimini %2 azaltır.

   Başka faktörler de yakıt tüketimine neden olur; aerodinamikler, araç ağırlığı, motor cinsi, klima gibi yardımcı servisler, yol eğimi, kişisel sürüş tarzı, lastik basınç seviyesi, hızlanmalar ve genel trafik şartları.

4. ?

   Islak zeminde yol tutuşu ve dönme direnci arasındaki ilişki nedir?

   

   Dönme direncini etkileyen bir çok farklı lastik özelliği vardır. Dönme direnci bazı parametreleri değiştirerek ayarlanabilir ama bunlardan bazıları ıslak zeminde yol tutuşu üzerinde negatif etkide bulunabilir.

   Dönme direnci çok azaltılırsa ıslak zemindeki yol tutuşu olumsuz etkilenebilir.

   Bu nedenle lastikleri geliştiren mühendisler, dönme direnci ile ıslak zemindeki yol tutuşu arasında optimum dengeyi sağlamak için doğru araçları doğru miktarlarda kullanmalıdır.

5. ?

   Özellikle farklı şartlarda (kuru, ıslak, karlı, buzlu) yol tutuşu ve yol güvenliği ilişkisi nasıl ölçülebilir?

   Islak zeminde yol tutuşu lastiklerin güvenlik performansıyla ilgilidir: lastiğin ıslak yolda frenleme kapasitesini yansıtır.

   Güvenliğe ilişkin başka parametreler de (yol tutuş yeteneği, direksiyon kontrolü, ıslak ve kuru zeminlerde yüksek hızda yavaşlama kabiliyeti) vardır ama ıslak zeminde yol tutuşu, Avrupa'da azalan tutunmanın en önemli temsili durumu olarak seçilmiştir.

   Ayrıca aracın karlı yollardaki performansı da 3 tepeli kar tanesi işareti testi ile ölçülür.

6. ?

   Limit ve derecelendirme arasındaki fark nedir?

   Limit, Avrupa pazarında izin verilen bir lastik için kabul edilebilir minimum performans düzeyidir.

   Derecelendirme ise lastiğin tanımlanmış test koşullarındaki dönme direnci, ıslak zeminde frenleme ve dış ses seviyesi performans düzeyini verir.

7. ?

   Lastik etiket yönetmeliğine uygunluk nasıl güvence altına alınır?

   Beyan edilen derecelendirme değerlerine uyumluluğu değerlendirmek ulusal pazar gözetim kurumlarının sorumluluğudur ve komisyon, üye ülkelerin pazar takibinden sorumlu kurumlar arasında lastiklerin etiketlenmesine ilişkin işbirliği ve pazar takibi ile ilgili bilgi paylaşımını teşvik eder ve destekler.

   Doğrulama prosedürlerinin ayrıntıları yönetmelikteki Ek VI altında verilmiştir

8. ?

   'POR' lastikler neden etiketlendirmenin dışında tutulmuştur?

   POR lastikler 2020/740 yönetmeliğinin kapsamı dışındadır çünkü bu lastikler kötü koşullarda ve tüm arazi şartlarında olağanüstü tutunma performansları elde etmeleri için özel olarak tasarlanmıştır ve bu da yönetmelik eşiklerini ve belirli derecelendirme seviyelerini karşılamalarını engeller.

9. ?

   Kaplamaları kapsama dahil etme planları var mı?

   Kaplama lastikler için etiketleme gereksinimlerini yayınlama planı var. Komisyon, 26 haziran 2022’ye kadar kaplama lastikler için uygun bir test yöntemi bulunulması durumunda regulasyona ek olarak kanun hükmünde kararname ile regülasyona ekleneceği bilgisini paylaşmıştır.

10. ?

    Farklı etiketli lastiklerin yakıt tüketimi/yakıt harcaması üzerindeki etkisini gösteren bir AB yakıt tasarrufu hesap cetveli yayınlama planı var mı?

    Yakıt tasarrufu hesap cetveli geliştirmek için çalışmalara başlayacak olan Avrupa Komisyonu, bu hesap cetvelini yakıt tasarrufunu hesaplamak ve lastikleri karşılaştırmak için ileride üreticilerin web sitelerine koymayı planlamaktadır.